مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی احتمال بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران ، بزرگی و وقت احتمالی آن را بررسی کرده است.
زلزله دوباره پایتخت کشور عزیزمان ایران را می لرزاند؟
عبارات مهم : ایران
به گزارش مهر علی بیت اللهی مدیر پژوهشکده ساختمان و مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی طی یادداشتی احتمال بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران را بررسی کرد.
متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:
زلزله دوباره پایتخت کشور عزیزمان ایران را می‌لرزاند؟
دوره بازگشت زلزله پارامتر مهمی در مطالعات خطر زلزله هست. این عبارت از سویی دیگر گاه اسباب نگرانی تعدادی از شهروندان در کلانشهرهای پایتخت کشور عزیزمان ایران و کرج و سایر مراکز جمعیتی اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران نیز می شود. آیا که گفته می شود از دوره بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران مدت زمانی قابل ملاحظه ای گذشته است و لذا این احساس در مردم تقویت می شود که حسب این گفتارها باید هر آن منتظر آن زلزله مهیب و موعود بود. این تفکرات که احتمالا ناشی از اطلاعات ناقص از مفهوم دوره بازگشت زلزله است موجب می شود که تعدادی از مردم عزیز و حساس و پیگیر ما دچار استرس و نگرانی های مستمری شوند که ممکن است آثار روانی بالینی نامطلوبی نیز داشته باشد.
از سویی دیگر نزد کارشناسان و متخصصان نیز به روشنی این کمیت حداقل بر دوره بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران تعریف شده است و تبیین شده است نیست. دوره بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران دقیقا به چه معنی است؟ اساسا مراد از زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران کدام زلزله است؟ بزرگی زلزله مورد نظر که به عنوان زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران صحبت می کنیم چقدر است؟ شمول مکانی زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران تا چند کیلومتری اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران است؟ و سوالات و ابهامات دیگری که مورد نیاز است پاسخ داده شود.
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی احتمال بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران ، بزرگی و وقت احتمالی آن را بررسی کرده است.
این نوشتار با نشانه معرفی عبارت دوره بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران و پاسخگوئی به سوالات مذکور، تدوین یافته است که مطالعه آن را به مدیران و مسئولان دولتی و غیر دولتی کارشناسان و مهندسان و به خاص عموم مردم توصیه می کنم. رویکرد نوشتار عمومی با اندکی از ملاحظات تخصصی است که امید است ماحصل این زحمت دیدی واقع بینانه از مفهوم دوره بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران را به ارمغان آورد نگرانی ها و استرس های بی مورد را بکاهد و بر هشیاری مسئولین و جامعه فنی کشور و پایستاری فعالیت های کم کردن ریسک و ارتقاء تاب آوری کل جامعه ایرانی کمک کند.
مفهوم دوره بازگشت زلزله
به تناوب زمانی میانگین گیری شده است ی وقوع زلزله ها در یک منطقه در طول کل دوره زمانی ثبت زلزله ها دوره بازگشت زلزله می گویند. مفهوم دوره بازگشت زلزله بی شباهت به سرعت میانگین یک ماشین در پیمودن یک مسیر نیست. اگر ماشینی فاصله دویست کیلومتری مسیری را در دو ساعت طی کند سرعت میانگین آن صد کیلومتر در ساعت خواهد بود طبعا این سرعت میانگین بدان معنی نیست که سرعت ماشین در سرتاسر مسیر ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت بوده است.
اگر طول کل دوره آمار زلزله ها در یک منطقه به عنوان مثال ۱۰۰ سال باشد و در آن منطقه در طی این صد سال ۲۰ زلزله با بزرگی های معین رخ داده باشد در این صورت دوره بازگشت این زلزله ها ۵ سال خواهد بود. ( ۱۰۰ تقسیم بر ۲۰ مانند سرعت میانگین مثال فوق که ۲۰۰ کیلومتر را بر دو ساعت تقسیم کنیم سرعت میانگین ۱۰۰ کیلومتر در ساعت به دست خواهد آمد)
زلزله دوباره پایتخت کشور عزیزمان ایران را می‌لرزاند؟
در تعریف دوره بازگشت، سه عنوان باید روشن شود تا منظور از دوره بازگشت زلزله ها نیز براق باشد. به نظر نگارنده عمده ابهامات و سؤالات در زمینه دوره بازگشت زلزله ها نیز در همین زمینه است.
منظور از میانگین تناوب زمانی وقوع زلزله ها چیست؟ همچنین هنگامی که گفته می شود دوره بازگشت زلزله ها، منظور کدام زلزله هاست؟ زلزله ها با کدام بزرگی؟ این دو عنوان اول است که اگر روشن شوند معنی معین تری از دوره بازگشت را ارائه داده خواهد شد. عنوان سوم هم محدوده مکانی و ابعاد منطقه ای است که دوره بازگشت زلزله جهت آن گستره بیان می شود؛ به عنوان نمونه هنگامی که گفته می شود دوره بازگشت زلزله تهران، آیا منظور از زلزله تهران، زلزله هایی است که در محدوده و حریم شهری پایتخت کشور عزیزمان ایران (حدود مناطق ۲۲ گانه فعلی شهر تهران) رخ داده اند؟ یا منظور از زلزله های تهران، زلزله هایی است که به شعاع ۵۰ یا ۱۰۰ یا ۱۵۰ کیلومتری و یا زیاد از آن رخ می دهند؟ (شکل ۱) واضح است که در یک محدوده کوچکتر، زلزله های کمتری نسبت به یک محدوده بزرگتر واقع می شوند. از آنجا که در محاسبه دوره بازگشت زلزله، طول مدت کل جهت دو ناحیه کوچکتر و بزرگتر یکسان هست، مسلما دوره های بازگشت این دو ناحیه نیز تفاوت های زیادی خواهند داشت. در ادامه با تشریح بیشتری، به معین کردن مفهوم دوره بازگشت می پردازیم.
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی احتمال بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران ، بزرگی و وقت احتمالی آن را بررسی کرده است.
شکل۱- دوایر ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلومتری اطراف تهران، که محدوده مکانی تعیین دوره بازگشت زلزله ها می تواند در داخل آنها باشد.
۱. دوره بازگشت و میانگین وقوع زلزله ها
همانطور که در تعریف دوره بازگشت گفته شد در واقع دوره بازگشت میانگین تناوب زمانی رخداد زلزله هاست. این تعریف را کمی زیاد توضیح دهیم. درنظر بگیرید ما آمار زلزله ها را از سال ۱۹۱۸ میلادی تا الان که ۲۰۱۸ است گردآوری کرده ایم. کل دوره آمار زلزله ها ۱۰۰ سال خواهد شد. اگر به عنوان مثال در یک منطقه در طول این صد سال ۲۰ زلزله رخ داده شد باشد همانطور که گفته شد دوره بازگشت حاصل تقسیم ۱۰۰ سال بر ۲۰ زلزله یعنی ۵ سال خواهد بود. معنی عدد ۵ اینست که در این منطقه به طور میانگین هر ۵ سال یک زلزله رخ داده است (که در ۱۰۰ سال ۲۰ زلزله می شود). آیا مفهوم عدد میانگین گیری شده است ۵ سال اینست که هر ۵ سال در آن منطقه زلزله رخ داده است؟ مسلما نه! اگر ۲۰ زلزله مذکور در ۱۰ سال اول یعنی از سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۸ رخ داده باشند (یعنی در هر سال دو زلزله و ظرف ۱۰ سال) یا اگر همان ۲۰ زلزله در طی ۴۰ سال اول رخ داده باشند (یعنی هر دو سال ۱ زلزله و در طول ۴۰ سال) اگر همان تعداد زلزله در ۱۰ سال آخر دوره یعنی از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ رخ داده باشند در همه این حالات دوره بازگشت زلزله همان ۵ سال خواهد بود. بعد معنی پنج سال این نیست که در آن منطقه هر ۵ سال یک زلزله حتما بیاید؛ بلکه این عدد یک عدد میانگین گیری شده است حاصل از تقسیم تعداد کل زلزله های رخ داده در یک ناحیه بر طول دوره کل آمار زلزله هاست (در مثال های فوق طول دوره آمار زلزله ۱۰۰ سال جهت همه حالات هست، زلزله در ۱۰ سال اول یا آخر رخ بدهد طول دوره زمانی کل یکسان خواهد بود). بعد مفهوم دوره بازگشت زلزله ها، به معنی وقوع حتمی زلزله در طی دوره زمانی خاص نیست.
زلزله دوباره پایتخت کشور عزیزمان ایران را می‌لرزاند؟
۲. دوره بازگشت کدام زلزله ها؟
موضوع مهم دیگر در خصوص دوره بازگشت زلزله، روشن کردن زلزله هایی است که در خصوص دوره بازگشت آنها صحبت می شود. گفته می شود که دوره بازگشت زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران به عنوان مثال ۱۵۰ یا ۱۸۰ و یا … سال هست. سؤال مهم در خصوص این گفته ها اینست که زلزله با چه بزرگی دوره بازگشت آن ۱۵۰ یا ۱۸۰ سال است؟ این ابهام نیز باید روشن شود تا مفهوم دقیق تری از دوره بازگشت زلزله به دست آید.
نکته مهم در تعیین دوره بازگشت زلزله ها در نظر گرفتن حالت تجمعی جهت زلزله هاست. هنگامی که می گوییم دوره بازگشت زلزله با بزرگی ۲.۵، منظور زلزله های ۲.۵ و بزرگتر از آنست، هنگامی که می گوییم دوره بازگشت زلزله با بزرگی ۵، منظور زلزله های با بزرگی ۵ و بزرگتر از آن و هنگامی که گفته می شود دوره بازگشت زلزله ۷، منظور کل زلزله های موجود در آمار منطقه از اول تا آخر با بزرگی ۷ و یا بزرگتر از آنست. این توصیه نیز در تعریف دوره بازگشت، مهم است که روشن شده است و مورد توجه قرار گیرد.
یک مثال واقعی از زلزله های اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۸ در اینجا آورده می شود، یعنی طول مدت وقت کل آمار زلزله ها ۱۲ سال هست. بر اساس آمار مرکز لرزه نگاری ژئوفیزیک در طی ۱۲ سال اخیر در اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران تا نیمه اول ماه اول سال ۲۰۱۸، حدود ۱۱۸۵ زلزله با بزرگی ۲.۵ و بزرگتر از آن رخ داده اند. تعداد ۷۸۰ زلزله با بزرگی ۲.۵ تا ۳ ، ۳۰۳ زلزله با بزرگی ۳ تا ۳.۵، تعداد ۶۵ زلزله با بزگی بین ۳.۵ تا ۴، همچنین تعداد ۳۱ زلزله با بزرگی ۴ تا ۴.۵، تعداد ۴ زلزله با بزرگی ۴.۵ تا ۵ و یک زلزله با بزرگی ۵ تا ۵.۵ و همان تعداد با بزرگی ۵.۵ تا ۶ ، زلزله بزرگتری در طی ۱۲ سال اخیر در اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران رخ نداده است.
برای محاسبه دوره بازگشت زلزله ۲.۵ (زلزله های ۲.۵ و بزرگتر از آن یعنی به عبارت دیگر همه زلزله های دوره) ۱۲ سال را بر تعداد کل زلزله ها که ۱۱۸۵ زلزله هست، تقسیم می کنیم. عدد حاصله حدود ۰.۰۱ می شود. این بدان معنی است که در هر سال به طور تقریبی حدود ۹۹ زلزله در پایتخت کشور عزیزمان ایران و اطراف آن رخ داده هست. این عدد همان معنی دوره بازگشت زلزله هاست و معنی آن اینست که در هر ۰.۰۱ سال یک زلزله با بزرگی ۲.۵ و یا زیاد از آن در منطقه پایتخت کشور عزیزمان ایران در طی این ۱۲ سال رخ داده است (یا حدود ۱۰۰ زلزله در یک سال). ولی با توجه به تعداد زلزله ها با بزرگاهای متفاوت که اشاره شد، جهت محاسبه دوره بازگشت زلزله ۴ (زلزله های ۴ و بزرگتر از آن) کافیست بدانیم که تعداد زلزله های ۴ و بزرگتر از آن در آمار زلزله ها گردی آوری شده است در طی ۱۲ سال اخیر در اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران چقدر هست. این تعداد ۳۷ زلزله را دربرمی گیرد (یعنی از ۱۱۸۵ زلزله کل منطقه پایتخت کشور عزیزمان ایران در ۱۲ سال اخیر ۳۷ زلزله بزرگی ۴ و بزرگتر از آن را در طی ۱۲ سال داشتند). به عبارت دیگر حدود ۳ زلزله در یک سال و یا دوره بازگشت زلزله ۴ معادل ۰.۳۲ خواهد بود. یعنی به طور میانگین حدود هر ۴ ماه یک زلزله با بزرگی ۴ و بزرگتر از آن در منطقه پایتخت کشور عزیزمان ایران رخ داده هست. دقت شود که این مقادیر فقط جهت ۱۲ سال اخیر است و جهت تعیین دوره بازگشت باید بازه زمانی را از ابتدای ثبت زلزله ها را در نظر بگیریم.
۳. دوره بازگشت زلزله و محدود مکانی آن
مسئله مهم دیگر در دوره بازگشت زلزله ها محدوده و گستره ایست که زلزله های رخ داده در طول دوره کل آمار زلزله ها در آن واقع می شوند. در شکل ۲ سه دایره با شعاع ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلومتری به مرکزیت شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران (میدان فردوسی) رسم شده است هست. زلزله های رخ داده نیز به عنوان مثالی جهت محاسبه دوره بازگشت زلزله ها در نقشه آورده شده است هست. واضح است در دایره ای به شعاع ۵۰ کیلومتر، تعداد زلزله های کمتری نسبت به دو دایره دیگر خواهد بود.
شکل۲. محدوده مکانی شمول دوره بازگشت زلزله ها
در محدوده دایره به شعاع ۵۰ کیلومتر، ۷۱ زلزله (بر اساس آمار ۱۲ سال اخیر زلزله های اطراف تهران) در داخل دایره به شعاع ۱۰۰ کیلومتری از مرکز شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران ۳۸۴ زلزله و در دایره با شعاع ۱۵۰ کیلومتری از مرکز تهران،۹۵۶ زلزله واقع می شود. جهت دوره بازگشت زلزله ها کافیست در نظر بگیریم که در دایره کوچکتر در هر سال ۶ زلزله (دوره بازگشت دو ماهه) در دایره میانی با شعاع ۱۰۰ کیلومتر در هر سال ۳۲ زلزله و در دایره به شعاع ۱۵۰ کیلومتر از وسط شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران هر سال ۸۰ زلزله رخ می دهد (دوره بازگشت حدود ۵ روزه) در شکل های ۳-۱ و ۳-۲ و ۳-۳ زلزله های واقع در هر محدوده دایره ای شکل به شعاع ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلومتری از مرکز پایتخت کشور عزیزمان ایران نشان داده شده است است (این زلزله ها مربوط به سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۸ هستند که به عنوان مثالی جهت محاسبه دوره بازگشت نشان داده می شوند).
شکل۳- زلزله های واقع بر نواحی به شعاع ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلومتری اطراف مرکز تهران
غرض از مثال های فوق الذکر گفتن این واقعیت است که دوره بازگشت زلزله وابسته به بزرگی زلزله ای است که نسبت به آن دوره بازگشت را محاسبه می کنیم، وابسته به مدت وقت کل آمار زلزله ها است و همچنین وابسته به وسعت محدوده ای است که در آن محدوده دوره بازگشت زلزله ها حساب می شود.
دوره بازگشت زلزله تهران
با توجه به نکات فوق الذکر مناسب است جهت پایتخت کشور عزیزمان ایران دوره بازگشت زلزله را تخمین بزنیم. باید روشن کنیم جهت کدام بزرگای زلزله در چه فاصله ای از مرکز شهر تهران؟ این موارد رکن مهم تعیین دوره بازگشت زلزله را تشکیل می دهد.
برای زلزله تهران، نظر به اثرات تخریبی زلزله های بزرگ، مناسب است که زلزله ۶ و بزرگتر از آن مورد توجه قرار گیرد و جهت شعاع مکانی اطراف شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران حداکثر ۱۵۰ کیلومتری اطراف مرکز شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران پیشنهاد می شود. نقشه زلزله های ۶ و بزرگتر از آن در شکل ۴ نشان داده شده است است.
شکل۴- زلزله های با بزرگی ۶ و بزرگتر از آن در شعاع ۱۵۰ کیلومتری از مرکز شهر تهران
بر اساس آمار و کاتالوگ زلزله های تاریخی و دستگاهی موجود از سال ۷۴۳ میلادی تا حال حاضر در شعاع ۱۵۰ کیلومتری از مرکز شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران ۱۵ زلزله با بزرگی ۶ و بزرگتر از آن به وقوع پیوسته که در شکل ۴ نشان داده شده است اند. مورد نیاز به ذکر است که زلزله های تاریخی به صورت منفرد در چند هزار سال قبل هم در بعضی کاتالوگ ها وجود دارد که در اینجا مورد نظر نیستند. از سال ۷۴۳ میلادی تا حال حاضر کل دوره آمار زلزله برابر ۱۲۷۵ سال می شود. در این دوره همانگونه که ذکر شد ۱۵ زمین لرزه ثبت شده است است که بروزترین آن مربوط به زلزله بلده کجور در سال ۲۰۰۴ هست. در این زلزله شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران اندکی لرزید ولی آسیبی در شهر رخ نداد. دوره بازگشت زلزله ۶ (۶ و بزرگتر از آن) حاصل تقسیم دو عدد ۱۲۷۵ سال بر ۱۵ ( تعداد زلزله های ۶ و بزرگتر از آن) خواهد بود که برابر ۸۵ سال می شود.
به بیان روشن تر در محدوده ای به شعاع ۱۵۰ کیلومتری اطراف نقطه مرکزی شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران بر اساس آمار و کاتالوگ زلزله های تهیه شده است به طور میانگین هر ۸۵ سال یکبار زلزله ای به بزرگی ۶ و یا بزرگتر از آن رخ می دهد که معنی آن در واقع وقوع قطعی زلزله در هر ۸۵ سال نیست که بگوییم چون زلزله بزرگتر از ۶ در سال ۲۰۰۴ در اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران رخ داده بنابراین تا ۲۰۹۰ زلزله ۶ و بزرگتر از آن نخواهیم داشت؛ بلکه ۸۵ سال عدد میانگینی است که نحوه محاسبه آن توضیح داده شد.
در همین دوره زمانی ( ۷۴۳- ۲۰۱۸ ) تعداد زلزله های رخ داده با بزرگی ۷ و بزرگتر از آن ۸ زلزله است که محل و سال رخداد آنها در شکل ۴ نشان داده شده است است (علائم ستاره قرمز رنگ). دوره بازگشت زلزله ۷ (زلزله های ۷ و بالاتر) حاصل تقسیم مدت وقت کل (۱۲۷۵ سال) بر تعداد زلزله ها (۸ زلزله با بزرگی ۷ و بزرگتر از آن) خواهد بود و برابر ۱۵۹ سال می شود که معنی آن میانگین زمانی ۱۵۹ ساله جهت رخداد زلزله های ۷ و بزرگتر از آن در شعاع ۱۵۰ کیلومتری اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران است.
برای زلزله ۷ و بزرگتر از آن نیز، آخرین زلزله اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران زلزله سال ۱۸۳۰ میلادی است که در فاصله ۱۰۰ کیلومتری شرق پایتخت کشور عزیزمان ایران بین شهر دماوند و شهر فیروزکوه (۲۵ کیلومتری غرب فیروزکوه به سمت دماوند) قرار دارد. بر اساس نوشته های تاریخی در اثر این زلزله در پایتخت کشور عزیزمان ایران خرابی هایی به بار آمد و عمارت سفارت بریتانیا نیز آسیب دید (فاصله ۱۰۰ کیلومتری فاصله نسبتا زیادی است و تا مرکز پایتخت کشور عزیزمان ایران شتاب زلزله به اندازه زیادی کم کردن پیدا می کند).
در جدول ۱ نیز آمار زلزله های با بزرگی ۶ و بزرگتر از آن نشان داده شده است هست. در ستون اول از سمت چپ این جدول فواصل زمانی رخداد زلزله ها نشان داده شده است هست. مشاهده می شود که نظم خاصی در فاصله زمانی زلزله ها وجود ندارد. مدت وقت ۳۰۸ سال و مدت وقت ۲۱ سال هر دو مشاهده می شود. بنابراین دوره بازگشت ۱۵۹ ساله که توضیح داده شد مفهوم تعیین کننده رخداد زلزله ها را نداشته و تنها میانگین عددی راحت است.
جدول۱- کاتالوگ زلزله های با بزرگی ۶ و بزرگتر از آن در شعاع ۱۵۰ کیلومتری از مرکز شهر تهران
نکات مهم
با توجه به ابهامات و سؤالات و نگرانی های موجود در جامعه در این نوشتار تلاش شد نشان داده شود که مفهوم واقعی دوره بازگشت چیست و به چه عواملی وابسته هست. ولی ذکر چند توصیه بسیار حائز اهمیت است:
• نگارنده با نوشتن و انتشار این مقاله، در صدد آن نیست که بگوید زلزله ای پایتخت کشور عزیزمان ایران را ترساندن نمی کند و خیالمان راحت باشد. خطر زلزله با توجه به گسله های فعال و زمین لرزه های متعدد رخ داده در پایتخت کشور عزیزمان ایران و اطراف آن (همانگونه که در شکل های ۲ و ۴ نشان داده شده است است) همیشگی و دائمی و جدی هست. رویکرد کارشناسانه و صادقانه ما مطالبه ساخت و ساز مقاوم در برابر زلزله با اهرم های نظارت جدی و مسئولانه هست. استمرار به سختگیری های مهندسی، رعایت وجدان کاری از سوی عنصرهای دخیل در ساخت و ساز و مطالبه عمومی مردم و فرهنگ زندگی با زلزله مهمترین ابزارهای کم کردن ریسک زلزله در کشور خواهد بود.
• نشان داده شد که دوره بازگشت زلزله، مفهوم وقوع زلزله در وقت یا وقت های معین را ندارد و گاه فواصل وقوع زلزله ۲۰ سال و گاه ۳۰۰ سال نیز هست. بنابراین این عنوان جهت مردم نباید اسباب دلهره و استرس باشد.
• زلزله های پایتخت کشور عزیزمان ایران منظور زلزله هایی که به نوعی می توانند بر پایتخت کشور عزیزمان ایران تاثیر داشته باشند تا شعاع ۱۵۰ کیلومتری در نظر گرفته شده است اند اگر این شعاع به ۱۰۰ کیلومتر تقلیل یاید دوره بازگشت زلزله ۷ (و بزرگتر از آن) از ۱۵۹ سال به ۲۵۵ سال تبدیل خواهد شد که البته این عدد نیز به خودی خود معرف عدم رخداد زلزله بزرگ نخواهد بود.
• واقعیت این است که نسبت به عمر زمین، اطلاعات ثبت شده است ما از زلزله ها، بسیار کم هست، مورد نیاز است اطلاعات ما از واکنش‌ها زمین و گسل ها و زلزله ها تدقیق شود و جهت این کار ضرورت دارد ایستگاه های لرزه نگاری و شتابنگاری توسعه حداقل ۳ تا ۴ برابر کنند و از نظر پشتیبانی و کارشناسی نیز تقویت شوند. همچنین ضرورت دارد که با اولویت تهران، تبریز، کرج، مشهد، کرمان، شیراز و قزوین گسل های واقع در حریم شهری و یا اطراف آن مورد مطالعه و پایش قرار گیرند. مسلما با اندازه گیری های دقیق دوره بازگشت زلزله ها نیز با دقت به مراتب بالایی تعیین خواهند شد.
واژه های کلیدی: ایران | زلزله | بازگشت | ایرانی | اخبار اجتماعی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
